EVP: van ‘brain drain’ naar ‘brain gain’
Op dit moment vormt de Europese volkspartij (EVP) de grootste fractie in het Parlement. Het CDA maakt als Nederlandse partij uit van de EVP, maar ook NSC en de BBB zullen zich mogelijk toevoegen aan fractie van de partij. Zoals de naam zegt, is de EVP de groep voor de volkspartijen maar ook voor de christendemocraten. Dit komt ook terug in haar manifest voor de Europese verkiezingen, waarin de burger centraal staat. Haar motto is dan ook: ‘Ons Europa, een veilig en goed thuis voor de burger’. De partij pleit voor een concurrerend Europa waarin de Europese bevolking centraal moet staan. Hiervoor wil de groep onder andere meer investeren in de Europese defensie industrie. De partij is daarom ook voorstander van het stimuleren van dual-use onderzoek in de EU. Ook moet er op het gebied van innovatie een grote inhaalslag plaats vinden. Zo moet de EU open staan voor een vrije ontwikkeling van AI en deze niet hinderen met regelgeving. Om dit te verwezenlijken, pleit de EVP voor een verdubbeling van het EU-budget voor onderzoek, en vanaf 2030 moeten lidstaten minstens vier procent van hun bbp besteden aan onderzoek en innovatie. Verder wil de groep een actieplan lanceren wat de ‘brain drain’ in de EU omzet in een ‘brain gain’. Dit moet geschoolde onderzoekers stimuleren om naar de EU te komen en hier innovatie aan te jagen. Over onderwijs blijft de EVP stil. Enkel benoemt zij dat onderwijs en Erasmus+ voor iedereen en in elke regio van de lidstaten beschikbaar moet zijn.
PES: gratis onderwijs en huisvesting voor iedereen
De Partij van de Europese Socialisten (PES) verenigt de sociaaldemocratische partijen in Europa en zit in het Parlement als de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten-fractie (S&D). Zij vormen de tweede grote fractie en de Partij van de Arbeid (PvdA) maakt daar als Nederlandse partij deel van uit. In haar manifest komt het implementeren van socialer beleid terug als overkoepelend thema in alle beleidsvelden. Zo pleit de groep voor gratis onderwijs voor alle jongeren in de Unie, waarbij studenten zelfs voorzien moeten worden van gratis huisvesting binnen een Europees plan tegen de studentenhuisvestingscrisis. Bovendien moet Erasmus+ toegankelijker worden voor iedereen. Ook moeten diploma’s daarom effectiever erkend worden door de lidstaten. Verder streeft PES naar verbeterde kansen voor leven lang leren, maar verder licht zij haar visie niet toe. Ook vraagt de partij om meer te investeren in digitaal onderwijs en digitale infrastructuur in het algemeen. Investeringen in innovatie moeten de groene en digitale transities bevorderen.
ALDE: innovatie en de vrije markt gaan hand in hand
De Partij van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE) vertegenwoordigt een groot deel van de Europese liberale democraten. Samen met de Europese Democratische Partij zitten zij als de fractie Renew Europe in het Parlement. Aan de Nederlandse kant maken D66 en VVD deel uit van ALDE. Volgens de groep moet ‘jouw Europa, jouw vrijheid’ verzekeren. Volgens ALDE gaan innovatie en de vrije markt hand in hand. Hiervoor wil zij het lappendeken aan Europese financiering vereenvoudigen. Financiering moet gaan naar échte innovatie en onderzoek, en niet naar de administratieve lasten die deze financiering mogelijk te maken. Ook wil de groep fors investeren in onderwijs, vooral in opleidingen voor kritieke beroepen waar momenteel tekorten zijn, zoals in de gezondheidszorg en de bouw. Verder geef ALDE aan voorstander te zijn van het Bologna-proces en het doorontwikkelen van het European University Initiative. Dit helpt bij het stimuleren van leven lang leren en het ontwikkelen van een mobiele beroepsbevolking die klaar is voor de groene en digitale transities. Het onderwijs moet daarom sneller digitaliseren. Mbo-diploma’s moeten ook beter wederzijds erkend worden in Europa.
EDP: Europa een 'baken van excellentie en innovatie maken'
Andere democratische partijen zijn vertegenwoordigd in de Europese Democratische Partij (EDP). 50Plus maakt hier deel van uit. In haar manifest voor de verkiezingen stelt de partij driehonderd prioriteitsacties voor, waarvan een aantal aan kennis raken. Daarom wil de partij Europa een 'baken van excellentie en innovatie maken’ met een focus op het welzijn van de Europese burger. Investering in onderzoek en innovatie heeft hier een sleutelrol, aangezien onderzoek en innovatie volgens de EDP het Europese concurrentievermogen versterkt. De groep wil daarom de commercialisatie van innovaties bevorderen en synergiën tussen de verschillende Europese programma’s vergroten. Ook wil de partij de administratieve lasten bij het indienen van onderzoeksvoorstellen verlagen. Daarnaast ziet zij kennis als een ‘gemeenschappelijk publiek goed’ en vraagt zij om meer investeringen in onderzoek naar ‘de technologieën van de toekomst’, zoals de ontwikkeling van AI. Voor Erasmus+ streeft de partij naar een vertienvoudiging van het budget om een ‘kennistransitie’ aan te gaan. Voor Horizon Europe stelt zij geen gelijkaardige ambities. Verder moet Europa in digitale onderwijsprogramma’s investeren voor de digitale transitie. Bovendien wil de partij hoge-kwaliteitsonderwijs waarborgen, leven lang leren en Europees burgerschap stimuleren. Voor het mbo wil de EDP sterk investeren in onderwijs in de kritieke en innovatieve sectoren, en stelt de partij voor om diploma's Europa-breed te erkennen. Als beloning voor het behalen van een mbo-diploma, wil de partij elke afgestudeerde student een Interrail-pas cadeau geven.
ECH: O&I voor een eerlijke energietransitie
De Europese Conservatieven en Hervormers (ECH) representeert de conservatieve partijen van Europa. JA21 is onder andere lid van de groep. De groep vat haar standpunten voor de verkiezingen samen in een kort manifest van vier kantjes met tien prioriteiten. Eén prioriteit is het herzien van de Green Deal. Voor deze herziening steunt de groep onderzoek en technologische innovatie zodat bedrijven een eerlijke transitie aan kunnen gaan. Ook steunt zij innovatie voor energiezekerheid en veilige energievoorzieningen. Innovaties moeten daarom sneller omgezet worden in producten en diensten. Verder juicht de partij meer onderzoek toe naar lage-emissie fossiele brandstoffen. De ECH wil het digitale landschap van de EU versterken door te investeren in onderzoek en innovatie naar baanbrekende technologieën, zoals AI en kwantum. Over onderwijs laat de partij niets los.
ECPM: wees voorzichtig met de ontwikkeling van AI
De Europese Christelijke Politieke Beweging (ECPM) vormt nog een groep voor Europese christelijke politieke partijen. De ChristenUnie en SGP zijn allebei lid van de partij, maar zitten bij andere fracties in het Parlement, namelijk de EVP en ECR. Eén prioriteit van de ECPM is het creëren van een economie waar burgers en de planeet van profiteren. Forse investeren in onderzoek en innovatie is essentieel om de EU zelfvoorzienend te maken. De partij is van mening dat technologische innovatie goed samengaat met het beschermen van het milieu. Wel streeft de ECPM naar een ethische aanpak van nieuwe technologieën, zoals AI. Hiervoor raadt zij aan mensenrechten, privacy en de natuur niet te vergeten in de verdere ontwikkelingen van deze technologie. Ook onderwijs speelt een rol bij innovatie volgens de groep. Onderwijs (wo, hbo én mbo) moeten daarom toegankelijk zijn voor iedereen. Lidstaten moeten ook zorgen dat primair en voortgezet onderwijs gratis is voor iedereen. De partij noemt vrijheid van onderwijs ook als een belangrijk thema in haar programma.
EGP: kwaliteitsvol en groen onderwijs
De groene partijen in Europa verenigen zich in de Europese Groene Partij (EGP of de Greens). GroenLinks is lid van de groep. De EGP pleit voor een moedig Europa dat groen en inclusief is. Vooral de Europese industrie moet vergroenen door middel van onderzoek en innovatie, wat helpt bij het versterken van het Europese concurrentievermogen. Meer digitalisering is een hoognodige roeping voor de EU en het verwerken van data moet minder energie kosten. De partij is van mening dat de EU beter af is als een federatie, waarbij de groene transitie als leidraad in het Europees beleid moet dienen. Verder houdt de EGP zich relatief aan de oppervlakte op gebied van onderzoek en innovatie. Onderwijs krijgt wel meer aandacht in het manifest. Zo pleit de groep voor onderwijs van hoge kwaliteit voor iedereen. Onderwijs zorgt namelijk dat de maatschappij klaar is voor de groene transitie, maar verzekert ook een leiderschapsrol voor Europa in de wetenschap. Zij steunt daarom Erasmus+ en wil dat het programma voor elke student toegankelijk wordt. Ook moet iedereen de kans krijgen om een leven lang te leren. Bovendien pleit de groep voor een Green and Social Deal. Dit zou bestaan uit een groene onderwijs- en trainingsproject om samenwerking en Europees burgerschap te stimuleren.
Context
Tussen 6 en 9 juni mogen alle Europese burgers naar de stembus voor de Europese verkiezingen. De meeste Nederlandse politieke partijen zijn lid van een Europese groep samen met gelijkgezinde partijen uit andere lidstaten. De groepen waar de partijen lid van zijn, bepalen vaak in welke Europese fractie de partijen in het Parlement een plaatsje nemen. Dit artikel behandelt de manifesten van groepen waar Nederlandse partijen deel van uitmaken. De Identiteit en Democratie Partij wordt niet behandeld in dit artikel aangezien zij geen manifest heeft gepubliceerd. Een aantal partijen maken (nog) geen deel uit van een groep, maar zullen zich wel toevoegen aan een fractie in het Parlement na de verkiezingen. Vorige week analyseerde Neth-ER de verkiezingsprogramma’s van de Nederlandse partijen die deelnemen aan de verkiezingen.
Mede geschreven door Martin Pomper.
