Uitdagingen omtrent automatische erkenning, inclusie en kunstmatige intelligentie
Verscheidene lidstaten hebben nog niet de structurele aanpassingen gemaakt in het hoger onderwijsstelsel. Ondanks dat meerdere landen automatische erkenning van kwalificaties hebben omarmd, blijft ook dit een serieus aandachtspunt. Deze punten stipten de ministers van de deelnemende landen van het Bologna-proces aan in het Tirana Communiqué. In het Communiqué formuleren de landen waaraan ze zich zullen committeren tot en met 2027. Ook het voortgangsrapport over het Bolognaproces, geschreven door de Europese Commissie, benoemt dezelfde uitdagingen. Daarnaast zijn er tal van uitdagingen in het inclusiever maken van de EHEA. In 2030 moet het hoger onderwijs toegankelijk zijn voor alle studenten, ongeacht welke achtergrond zij hebben. Verder wil de EHEA ook stappen maken op het gebied van studentenwelzijn. Ook benoemt het kunstmatige intelligentie (AI) als aandachtspunt. Voornamelijk ethische vraagstukken rondom AI zullen in kaart moeten worden gebracht door onderwijsinstellingen.
Weg voor de toekomst: inclusie, aansluiting met de twin transitions
Grote vraagstukken rondom klimaat, digitalisering en geopolitieke veranderingen vragen om een innovatieve EHEA. De meerwaarde van initiatieven zoals het erkennen van microcredentials en het inzetten op Leven Lang Ontwikkelen wordt dan ook benadrukt door de ministers. Ook willen de ministers voortgang maken op het gebied van onderlinge verbondenheid. Om vruchtbare uitwisselingen te stimuleren, zet de EHEA in op een groener, meer inclusief, en meer gebalanceerde mobiliteit in het hoger onderwijs. Het voortgangsrapport haalt aan dat er meer studenten aan een buitenlandse hogeronderwijsinstelling zouden moeten studeren om de mobiliteitsdoelen van de EHEA te halen. Ook benadrukt het Communiqué het belang van fundamentele waarden in de EHEA. Deze waarden zijn onder andere academische vrijheid, institutionele autonomie, inspraak voor studenten en medewerkers, en de publieke verantwoordelijkheid voor en van het hoger onderwijs.
Context
Het Bolognaproces is een samenwerkingsverband tussen Europese landen en partners, dat erop gericht is om het hoger onderwijs in de landen dichter bij elkaar te brengen. Om de paar jaar bepalen de betrokken onderwijsministers de koers voor de komende periode. In 2020 vond deze vergadering plaats in Rome. Roemenië en Moldavië vervullen de rol van gastland in 2027. Uiteindelijk moet het Bolognaproces leiden tot een Europese Hogeronderwijsruimte (EHEA) met vergelijkbare academische graden, gericht op het bevorderen van mobiliteit en het waarborgen van onderwijskwaliteit.
