Laatste ontwikkelingen

Tijdens de tussentijdse evaluatie van de Europese Onderwijsruimte (EEA) vroegen veel partijen om meer aandacht voor LLO. Zo riepen het Lifelong Learning Platform (LLLP) en maatschappelijke organisaties op tot inclusiever onderwijsbeleid en betrokkenheid van LLO stakeholders. Zij stellen ook voor om een LLL-index te gebruiken die verschillende LLL-indicatoren meet. Ook Neth-ER riep in haar position paper over de EEA op tot meer investeringen in LLO om arbeidstekorten en ook lerarentekorten aan te pakken. Deze zijn nodig voor Europa's concurrentievermogen en de groene en digitale transities.

Volgens belanghebbenden is het mogelijk maken van levenslang leren dan ook het hoofddoel van Europese onderwijssamenwerking, naast leermobiliteit voor iedereen. Dat blijkt uit de resultaten van de enquête die de Commissie opende voor de EEA's evaluatie.

In het Erasmus+ werkprogramma voor 2024, stelde de Commissie volwassenenonderwijs als prioriteit binnen binnen Key Action 3 (KA3). Specifiek worden beleidsexperimenten uitgevoerd voor het bijscholen van werknemers en binnen het Pact for Skills. In Neth-ER's position paper over Erasmus+, roept zij ook op tot het kweken van een levenlang leren cultuur, zodat de EU beter kan bijdragen aan de transities en inclusie.

In juli ontving Nederland de eerste betalingen uit het coronanoodfonds, via het herstel- en veerkrachtfaciliteit (RRF). Één van de plannen waar Nederland de eerste 1,3 miljard euro aan uitgeeft is de subsidieregeling Nederland Leert Door, die leven lang ontwikkelen stimuleert.

De Commissie adviseert lidstaten om voor het Europees Semester meer nadruk op volwassenenonderwijs te leggen. Het Europees Semester is een jaarlijks terugkerend kader om het economisch en werkgelegenheidsbeleid van lidstaten te coördineren. Hierbij doet de Commissie landspecifieke aanbevelingen aan de lidstaten. In 2022 beval de Commissie Nederland om te investeren in om- en bijscholing en om onbenut arbeidspotentieel in te zetten.

Pact for Skills

In november 2020 werd het Pact for Skills gelanceerd als een vlaggenschipinitiatief binnen de European Skills Agenda. Het doel van dit Pact is het faciliteren van partnerschappen gericht op de vaardighedentransitie  en een veerkrachtige arbeidsmarkt. Partners, zoals bedrijven en onderzoeksorganisaties, die zich aansluiten bij het Pact committeren zich aan de beginselen van LLO en ondernemen samen acties met betrekking tot bij- en omscholing. Uit de eerste resultaten van de jaarlijkse enquête bleken leden tevreden te zijn over de impact. Zo namen 3,5 miljoen werknemersdeel aan bij- of omscholingstrainingen in 2022 en 2023. 

De Raad wil dat lidstaten leven lang leren-beleid versterken door een aanpak voor microcredentials, die voornamelijk door volwassenen worden behaald. Dit om bij te dragen aan de doelstelling dat zestig procent van alle volwassenen in de EU deelnemen aan onderwijs en training in 2030. Voor 2050 is het doel deelname van 50%, zoals geformuleerd in de Skills Agenda.

Deze plannen sluiten aan bij het Europees Jaar van de Vaardigheden in 2023, waarin bij- en omscholingsactiviteiten een topprioriteit voor de EU waren. Met de lancering van het Vaardighedenjaar hield Neth-ER een evenement, waarin men benadrukten dat levenlang leren het nieuwe normaal moet worden. LLO heeft ook een holistiche aanpak nodig, zodat om- en bijscholen beter in het beleid wordt geïntegreerd.

EQF

Ook het Europees kwalificatiekader voor leven lang leren (EQF) is belangrijk voor volwassenenonderwijs. Na een enquête voor de evaluatie blijkt dat het EQF succesvol is in het faciliteren van levenslang leren, door nationale barrières te verwijderen en fondsen beschikbaar te stellen. Ook stimuleert het EQF de integratie van non-formeel en informeel leren in nationaal beleid.

Skills Agenda

De Commissie lanceerde in 2016 de Skills Agenda, die in 2020 een vernieuwing kreeg. De agenda bestaat uit een tiental doelstellingen die training en vaardigheden van Europeanen moet bevorderen. Eén van de doelstellingen richt zich specifiek op volwassenen. Om alle volwassenen van bepaalde basisvaardigheden te voorzien adviseerde de Commissie lidstaten om een Skills Guarantee op te zetten, waardoor laaggeschoolde volwassenen actief worden benaderd en geholpen bij het verkrijgen van de juiste vaardigheden. Deze aanbeveling resulteerde in een initiatief genaamd Upskilling Pathways, dat onder andere gefinancierd wordt vanuit het Europees Sociaal Fonds (ESF), het European Regional Development Fund (ERDF) en vanuit Erasmus+. Binnen Erasmus+ is er bovendien een speciale mogelijkheid voor volwassenen om een bepaalde periode in het buitenland te studeren of een cursus te volgen..

Als onderdeel van een pakket om invulling te geven aan de Europese Onderwijsruimte, wordt in 2018 een Europees referentiekader voor sleutelcompetenties voor een leven lang leren aangenomen.

Onderzoeksrapporten

In een rapport uit 2022, stelt de OESO dat landen doorlopende leertrajecten beter moeten aanpassen op de onverwachte uitdagingen van de toekomst. Daarbij is het aanpakken van leerongelijkheid ook van belang, zodat achtergestelde groepen makkelijker kunnen deelnemen. Uit rapporten van de Europese Commissie, de OESO en UNESCO blijkt dat volwassenonderwijs een belangrijke bijdrage levert aan het verminderen van armoede en dat het bijdraagt aan het verkrijgen van betere werkgerelateerde en sociale vaardigheden. Ook zorgt het voor actief burgerschap onder volwassenen; degenen die volwassenenonderwijs hebben gevolgd gaan bijvoorbeeld eerder naar de stembus. 

Laatst geüpdatet op 20 augustus 2024