Strategie nodig!
Het Parlement wil een gecoördineerde strategie om de veerkracht van de EU tegen buitenlandse inmenging en informatiemanipulatie te voorkomen. Dat blijkt uit een aangenomen resolutie. Zo’n strategie zou allereerst adequate financiering beschikbaar moeten stellen om desinformatie aan te pakken. Daarnaast wil het Parlement een centrale autoriteit op EU-niveau tot stand laten komen, die bedreigingen met relevante autoriteiten deelt en bovenal sancties en/of tegenmaatregelen in kan zetten. Bovendien zou er op centraal niveau onderzoek naar buitenlandse inmenging moeten worden gedaan. De parlementariërs voorzien een combinatie tussen EU-programma’s en private financiering voor het beschikbaar stellen van beurzen voor wetenschappers, journalisten en denktanks die onderzoek doen.
Transparantie buitenlandse financiering
Het Parlement roept op voortaan EU-beleid te ontwikkelen op basis van de risico’s die sommige landen met zich meebrengen, in plaats van met een landenneutrale aanpak te werken, zoals nu gebeurt. De resolutie vraagt de Commissie bovenal om meer wetgeving tegen buitenlandse inmenging via het aangekondigde Defence of Democracy pakket. Dat pakket zou allereerst de transparantie rondom buitenlandse financiering moeten verhogen, inclusief bij onderwijs- en onderzoeksinstellingen, een expliciete wens van het Parlement.
Onderwijs als tegengif
De resolutie pleit voor meer investeringen in het onderwijs, dat een cruciale rol moet spelen in het vergroten van het bewustzijn over desinformatie en buitenlandse inmenging. Dat is noodzakelijk voor het verhogen van de Europese veerkracht, aldus het Parlement. Specifiek dient er meer aandacht te zijn voor burgerschapsonderwijs, media- en digitale geletterdheid, de gezamenlijke Europese geschiedenis en mensenrechten in onderwijscurricula op alle niveaus. Lidstaten zouden dat kunnen faciliteren door het ontwikkelen van onderwijsmateriaal voor verschillende leeftijden. Op het niveau van het hoger onderwijs pleiten de parlementariërs bovendien voor het oprichten van een Observatorium gericht op buitenlandse inmenging. Verder zouden onderwijssystemen gezien moeten worden als kritische infrastructuur.
Wantrouwen richting China
In verband met zorgen over academische vrijheid, intellectueel eigendom, Chinese financiering en verplichte rapportages van Chinese onderzoekers aan de Chinese staat wil het Parlement dat hogeronderwijsinstellingen hun partnerschappen met Chinese entiteiten heroverwegen.
Alle samenwerkingen met China moeten sowieso aan een grondige veiligheidsrisicoanalyse worden onderworpen, en partnerschappen gefinancierd door het Chinese leger dienen zelfs onmiddellijk te worden beëindigd. Als het aan het Parlement ligt, gaan lidstaten beter hun best doen om wetenschappelijke kennis te beschermen, inclusief kennis uit de sociale- en geesteswetenschappen. Daarnaast wil de instelling dat de Commissie meer richtlijnen rondom kennisveiligheid ontwikkelt. Hierbij denken de politici aan een register dat betrokkenheid van entiteiten uit hoogrisicolanden bij Europese universiteiten en onderzoeksinstellingen registreert. Daarnaast wijst het Parlement erop dat de rol van ethiek- en veiligheidsmedewerkers bij hogeronderwijsinstellingen groter moet worden.
Vergroten strategische autonomie
Het versterken van het Europese industriële vermogen op gebieden als kunstmatige intelligentie, kritische grondstoffen en chips is essentieel om de strategische autonomie van de EU te vergroten. Hierbij spelen onderzoek en innovatie een sleutelrol. Meer strategische autonomie verlaagt de afhankelijkheid van buitenlandse actoren en technologie, zo redeneert het Parlement. Samen optrekken met gelijkgestemde landen wereldwijd is hierbij van belang. Daarom kan de geopolitieke relevantie van initiatieven als de Global Gateway en de EU-VS Handels- en Technologieraad op instemming van de parlementariërs rekenen.
Context
De resolutie van het Parlement is voorbereid door een speciaal comité dat zich richt op buitenlandse inmenging. Vorig jaar initieerden zij al een vergelijkbare resolutie. Het Defence of Democracy pakket waar het Parlement over rept werd door Commissievoorzitter Von der Leyen aangekondigd in de State of the Union van 2022. Von der Leyen stipte het thema kennisveiligheid recentelijk weer aan, waarbij ze pleitte voor het afdekken van alle risico’s in de omgang met China. Het onderwerp stond eind mei ook, voor de eerste keer, op de agenda van de onderzoeksministers. Tot nu toe zijn de belangrijkste wapenfeiten van de Commissie geweest om een overkoepelende strategie voor internationale onderzoekssamenwerking te presenteren en richtlijnen tegen buitenlandse inmenging en richtsnoeren voor leerkrachten tegen desinformatie te publiceren . Neth-ER organiseerde in maart een evenement over kennisveiligheid.
