In haar derde State of the Union speech legt Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen de nadruk op de ontwikkeling van vaardigheden, waarvoor investeringen in onderwijs benodigd zijn. Daarnaast heeft versterking van de strategische autonomie van de EU prioriteit. Zo kondigt Von der Leyen initiatieven aan over het opbouwen van strategische reserves en het aanjagen van publieke investeringen ten behoeve van het industrieel concurrentievermogen. Ook het uitbreiden van internationale samenwerking krijgt de nodige aandacht.


SOTEU 2022: Vaardighedenjaar en focus op versterking strategische autonomie

Vaardighedenontwikkeling, investeringen onderwijs en erkenning kwalificaties

2023 wordt het Europese Jaar van de vaardigheden, aangezien er een groeiend personeelstekort in de EU is. Dit stelt Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen in de State of the Union. Om op ieder niveau vaardig personeel aan het werk te krijgen, zijn er in het bijzonder investeringen nodig in het vervolg- en hoger onderwijs. Ook is er vaardig personeel nodig uit het buitenland, waarbij een snelle erkenning van hun kwalificaties nodig is om hen te laten integreren op de arbeidsmarkt.

Solidariteit tussen generaties

Verder vraagt Von der Leyen om meer solidariteit, met name tussen de verschillende generaties. Dit wil ze laten opnemen in de EU verdragen. De toekomst van jonge Europeanen wordt op die manier verzekerd. Om bredere hervormingen in de EU mogelijk te maken wil ze een Europese Conventie beleggen. Ook de Conference on the future of the European Union is hierin belangrijk. De citizens’ panels in de Conferentie worden een vaste aangelegenheid in het Europese democratische leven. Als concreet voortvloeisel uit de Conferentie zal er een initiatief over mentale gezondheid volgen.

Strategische reserves voor een autonoom industriebeleid

Von der Leyen onderkent de essentiële rol van het mkb in het Europese bedrijfsleven en introduceert daarom een ‘SME relief package’, bedoeld om een gunstiger ondernemersklimaat te creëren. Naast vaardige arbeidskrachten heeft de Europese industrie verbeterde toegang tot grondstoffen nodig. Daarom kondigt Von der Leyen de ‘European Critical Raw Materials Act’ aan voor het opbouwen van strategische reserves, gestoeld op het succes van de Battery Alliance en de stappen die worden gezet op het gebied van de Chips Act. Grondstoffen zoals lithium zijn immers essentieel voor het behalen van succes in de groene en digitale transitie. Er zal daarom ook een Europese Waterstofbank worden opgericht ter stimulering van de Europese waterstofeconomie. Het Innovation Fund stelt daarvoor drie miljard euro beschikbaar.

Ruimere publieke investeringen

Het willen opbouwen van strategische reserves geeft ook aanleiding tot meer financiële deelname in de Important Projects of Common European Interest. Hierbij stemt de EU in om financiële steun te verlenen aan innovatieve projecten die de markt niet zelf kan opbrengen. Ook liggen er plannen voor een nieuw European Sovereignty Fund, om de industriële capaciteit van de EU te versterken. Daarnaast staat een herziening van fiscale regels op de rol, waarmee er meer mogelijkheden komen voor lidstaten om strategische publieke investeringen te doen. Dit stelt hen in staat flexibeler om te gaan met de opbouw van schulden.  

Meer internationale samenwerking - en uitdagingen

Von der Leyen benadrukt dat de inmenging van buitenlandse entiteiten in de EU niet uit het oog verloren mag worden, bijvoorbeeld door de verspreiding van desinformatie en het financieren van kennisinstellingen. Risico hierbij is dat de Europese waarden worden ondermijnd. Daarom wil ze een  ‘Defence of Democracy Pact’  introduceren, dat buitenlandse invloeden en financieringsstructuren moet gaan blootleggen. Ondanks de risico's wordt er gericht op meer partnerschappen en internationale samenwerking met gelijkgestemde landen. Ze geeft haar steun aan het initiatief voor een ‘European Political Community’ met democratische landen in de nabijheid van de EU. Verder zal de Global Gateway een rol blijven spelen in het versterken van banden met wereldwijde partners. De steun aan Oekraïne is ook een belangrijk onderdeel van de State of the Union. Von der Leyen spreekt onder meer over het continueren van de stevige sancties richting Rusland.

Context

De voorzitter van de Europese Commissie geeft jaarlijks een State of the Union-speech voor het Europees Parlement. In de speech geeft Von der Leyen haar visie op hoe de EU ervoor staat en welke acties de EU het komende jaar moet ondernemen. Dit was de derde State of the Union-speech voor Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen. Vorig jaar waren de speerpunten jeugd, digitalisering en gezondheid voor een groenere Europese toekomst.

 

Mede geschreven door Hannelore Schouwstra

 

Foto copyright: EC - Audiovisual Service