11 juni 2025
Communications & Events Manager
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
Reinier van Lanschot, Europarlementariër namens Volt in de De Groenen/Vrije Europese Alliantie, schaart zich volledig achter de visie van Letta om het vrije verkeer van kennis te verankeren in de interne markt van de Europese Unie. Voorlopen als continent kan alleen als onderzoek en innovatie de kern vormen van de economische beleidsagenda, stelt Van Lanschot. Van Lanschot is lid van onder meer de buitenlandse zakencommissie en plaatsvervangend lid van interne marktcommissie. In dit interview deelt hij zijn ervaringen in het Parlement, zijn kijk op ‘Choose Europe’ én de rol van kennisinstellingen bij het aanpakken van Europa’s grootste uitdagingen.
“Ik verbaas me over veel, maar ik zou graag beginnen met een les die meer dan ooit van toepassing is in het Europees Parlement: wie goed doet, goed ontmoet. Als je aardig bent tegen mensen, je afspraken nakomt en geïnteresseerd vragen stelt, kan je veel voor elkaar krijgen hier in Europa. Je kunt impact maken, zelfs wij als kleine partij tegenover de grote groepen. We hebben dankzij een constructieve vriendelijke werkhouding kansen gekregen bijvoorbeeld op een van mijn thema’s defensie.”
“Terugkomend op uw vraag, het heeft me enorm verbaasd hoe ontzettend opportunistisch politieke groepen kunnen zijn. Neem bijvoorbeeld de oorlog in Gaza. Tijdens plenaire vergaderingen hebben Europarlementariërs de mogelijkheid om urgente onderwerpen op de agenda te zetten. Een voorstel van onze groep om de oorlog in Gaza te agenderen werd afgewezen door de Europese Volkspartij (EPP) omwille van ‘tijdgebrek’ terwijl een onderwerp over TikTok deze agenda wel haalde door dezelfde partij. Over dit soort politieke spelletjes verbaas ik me. Wees gewoon eerlijk en transparant dat je dit onderwerp niet wil bespreken.”
“Ik heb heel veel ambities - waar zal ik beginnen? Ten eerste zou ik graag de EU beter en sneller willen laten functioneren: “Fix the EU”, door bijvoorbeeld meerderheidsbesluitvorming in plaats van besluiten op basis van unanimiteit.”
“Dus niet meer die eindeloze veto’s van Orbán die de besluitvorming verlammen. Het is wat mij betreft tijd om artikel 7 in werking te stellen en wegversperringen voor Europese eenheid weg te nemen. Ten tweede heeft Europa een sterke, eensgezinde stem nodig op het wereldtoneel. Een echte EU-minister van Buitenlandse Zaken die namens het hele blok kan spreken. Ten derde moeten we onze Europese defensie op orde krijgen. Europa moet haar eigen veiligheid in handen nemen. Ik zou graag een echt Europees leger willen, compleet met een onafhankelijk commando- en controlecentrum en een stevig wettelijk kader voor een gezamenlijke EU-troepenmacht.”
“Maar veiligheid houdt niet op bij de grenzen van de EU. Oekraïne moet de oorlog tegen Rusland winnen. Ik wil me graag hard maken om de door de 200 miljard euro aan bevroren Russische tegoeden te gebruiken om Kiev te steunen en door bindende Europese veiligheidsgaranties voor Oekraïne op te stellen.”
“Tot slot is binnen de IMCO-commissie mijn topprioriteit het creëren van een echt digitale interne markt. Startups en scaleups moeten perfect toegang hebben tot geavanceerde technologieën, met name AI. Maar dat werkt allemaal niet als onze regels niet worden gehandhaafd. Ik zit in de commissie die erop toeziet dat de Digital Markets Act wordt gehandhaafd, zonder ten prooi te vallen aan politieke chantage door mensen als Donald Trump.”
“Daarnaast zet ik me in om de interne markt beter te laten werken voor Europese vernieuwers. Ik pleit voor een gedurfde “28e regeling” waardoor startups in de hele EU kunnen opereren zonder te maken te krijgen met 27 gefragmenteerde bedrijfssystemen.”
“De grootste uitdaging is dat dit Europese project dat we gedurende decennia zorgvuldig hebben opgebouwd een succes blijft, en zelfs een nog groter succes wordt. Ondanks dreigingen van Trump en Poetin die onze parlementaire democratie aanvallen, wannabe-dictators als Orban die aan onze Europese waarden rammelen, handelsoorlogen en serieuze veiligheidsdreigingen. We moeten meer dan ooit ons inzetten voor een verenigd Europa. Dat verhaal is soms lastig uit te leggen aan mensen. Juist door bijvoorbeeld gezamenlijk belastingontwijking aan te pakken, militaire aankopen te doen, visum-regelingen op te stellen of een Europees antwoord op Amerikaanse Big Tech te ontwikkelen met aandacht voor privacy en klimaat, sta je zoveel sterker, en ben je zoveel goedkoper uit. Maar dit is een lastig verhaal, want voor veel mensen blijft Brussel een ver-van-je-bed-show. Daar is alle kennis en inzet bij nodig, ook zeker van Neth-ER.”
“Ik probeer naar iedereen te luisteren en het is belangrijk om altijd met elkaar in gesprek te blijven. Polarisatie tegengaan is een tweede grote uitdaging voor Europa. Extreemrechtse partijen drijven de middenpartijen uiteen; je ziet dat de EPP steeds vaker (dreigt) met de Patriotten samen te gaan werken, wat gebalanceerde besluitvorming in gevaar brengt. De harde toon die je in de Tweede Kamer hoort, is steeds vaker ook in Brussel te horen. Laten we het debat met respect en nuance blijven voeren met elkaar. Zoals ik al zei: wees aardig voor elkaar, ook als je het inhoudelijk niet met elkaar eens bent.”
“Of we het nu leuk vinden of niet, we moeten de realiteit onder ogen zien: innovatie en technologische vooruitgang gaan onze manier van leven de komende jaren ingrijpend veranderen. Neem alleen al de AI-revolutie, die nog in de kinderschoenen staat, maar die nu al belangrijke aspecten van het leven en werken van Europeanen verandert.”
“Ik ben ervan overtuigd dat Europa voorop moet lopen met onderzoek en innovatie. Niet alleen om de VS of China bij te kunnen blijven, maar ook om leidend zijn op dit vlak. Het stelt ons in staat om die innovatie vorm te geven volgens onze waarden. Dat wil zeggen AI die betrouwbaar en veilig is, mensenrechten respecteert en duurzaamheid serieus neemt. Daarom moeten wat mij betreft onderzoek en innovatie de kern vormen van de economische beleidsagenda van de EU.”
“In die context is de oproep in het verslag Letta voor een nieuwe, overkoepelende vijfde vrijheid absoluut essentieel. Het geeft ons niet alleen een duidelijke strategische richting, maar nodigt ons ook uit om met een frisse blik naar onze huidige wet- en regelgeving te kijken. We moeten ervoor zorgen dat innovatie en onderzoek in elke hoek van Europese wetgeving terugkomt, van het aantrekken van internationale onderzoekers en de uitbreiding van financieringsmogelijkheden voor innovatieve startups tot het zorgdragen voor eerlijke en veilige toegang tot gegevens.”
“In lijn met onze ambitie om onderzoek en innovatie centraal te stellen in de toekomst van Europa, zijn wij als Volt momenteel in gesprek met verschillende universiteiten om de zogeheten Digitale Kennis Wet te verkennen. Deze wet zou er onder meer voor kunnen zorgen dat publiek gefinancierde kennis openlijk toegankelijk en herbruikbaar is, waardoor Europa's digitale gemeengoed wordt versterkt en eerlijke, democratische toegang tot informatie, onderwijs en innovatie wordt bevorderd.”
“In rap tempo glijdt de VS af naar het niveau van de jaren dertig van de vorige eeuw. Het land begint een autocratie waar steeds minder mensen welkom zijn of hun werk kunnen uitvoeren. Europese wetenschappers en talenten die ooit juist Europa verruilden voor de VS overwegen nu om terug te keren. Wij moeten onze deuren wijd openzetten om hen in Europa te ontvangen door Europa superaantrekkelijk te maken. Door visumprocedures te vereenvoudigen en bureaucratische belemmeringen te verminderen, maken we het onderzoekers wereldwijd gemakkelijker om bij te dragen aan wetenschappelijk onderzoek in Europa.”
“Maar ‘Choose Europe’ gaat niet alleen over het aantrekken van talent uit het buitenland; het gaat ook over het opnieuw erkennen en benadrukken van onze Europese democratische waarden. Juist tegenover de toenemende censuur en autoritarisme moeten we ervoor kiezen om te investeren in het vrij van gedachten te kunnen wisselen en in de zoektocht naar de waarheid. ‘Choose Europe’ versterkt onze trans-Atlantische partnerschappen door vast te houden aan de principes die ons al heel lang vooruit hebben geholpen.”
Highlighted: Bringing nations, scientists & engineers together to unlock the universe’s secrets
Watch Now: “Global R&I Investments: Insights from Recent EU Reports” Webinar (30 June 2025)
Analyse: Von der Leyen omarmt de wetenschap
REGISTREER NU: Neth-ER event - 'De Brusselse begroting: kennis is macht’