Op 6 juni zijn er Europese verkiezingen. Waarom is Europese samenwerking van belang voor het kennisveld?
"Het Nederlandse kennisveld heeft echt profijt bij Europese samenwerking. Zo ondersteunt Europa onderzoek naar grote maatschappelijke (onder andere zorg gerelateerde-) vraagstukken en draagt zo bij aan de Europese economie en brede welvaart. Dit omvat onderzoek over de gehele innovatieketen, vanaf excellent fundamenteel onderzoek tot en met het stimuleren van innovatieve technieken en vindingen naar en in de praktijk."
"Het onderzoek is vaak zeer complex en vergt samenwerking tussen verschillende disciplines voor een inter- en multidisciplinaire aanpak. Hier komt de samenwerking met Europese partners de kwaliteit en impact van het Nederlandse onderzoek ten goede. Nieuwe (complementaire) kennis wordt uit het buitenland verkregen, hetgeen de basis versterkt. En de impact ervan neemt toe, mede door de projecten en samenwerkingsverbanden op Europese schaalniveau. Voor sommige gezondheidsgerelateerde thema’s is Europese samenwerking zelfs onmisbaar/cruciaal. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het vinden van behandelmogelijkheden voor patiënten met zeldzame ziekten."
"Tevens kunnen grootschalige investeringen die nodig zijn voor innovaties soms niet op nationaal niveau maar wel op EU-niveau worden gerealiseerd. De innovatiekracht van Europa wordt zo verbeterd en de EU kan een sterkere positie op het wereldwijde speelveld innemen."
"Naast onderzoek is het ontwikkelen van (jong) talent ook een belangrijk speerpunt van Europa. Door verschillende Europese onderwijsprogramma’s worden toekomstige talenten (wetenschappers, artsen) klaargestoomd voor de toekomst door, onder andere, de mogelijkheid om deel te nemen aan een internationale leerervaring."
Op welk resultaat van de afgelopen jaren mag de EU wat u betreft het trotste zijn?
"Het kaderprogramma Horizon Europe met de daaraan gelieerde onderzoek- en onderwijsprogramma’s. Het is voor Europa uniek dat er zoveel geld (95,5 miljard) wordt vrijgemaakt voor financiering van excellente wetenschap, uitdagingsgericht onderzoek en baanbrekende innovatie."
Waarmee zouden Parlement en Commissie de komende vijf jaar nu echt het verschil maken voor kennisinstellingen?
"De wereld staat niet stil, zowel China (2,43% bnp) als de VS (3,46% bnp) investeren substantieel meer in onderzoek en innovatie ten opzichte van Europa (2,28% bnp).
Op de kortere termijn: de voorgestelde bezuinigingen op Horizon Europe en EU4Health geen doorgang laten vinden. Het is bijzonder behulpzaam als er een eenduidig, langdurig beleid wordt gevoerd zodat ontwikkelingen in onderzoek en onderwijs tot volle bloei kunnen komen. Dit is lastig als er telkens bezuinigingen plaatsvinden.
Op de middellange termijn: een volgend kaderprogramma opstellen waarin voldoende ruimte is en blijft voor excellent onderzoek, innovatie en talentontwikkeling naast aandacht voor samenwerking met kennisinstellingen en talent buiten de EU. Het beschikbaar stellen van ruime financiële middelen is essentieel. Hierbij kan de Europese onderzoeksruimte en de Europese onderwijsruimte als regulatie van de financiering en het stimuleren van synergieën tussen onderzoek, innovatie en onderwijs worden gebruikt. Zo blijft de EU bijdragen aan maatschappelijke vraagstukken zoals die rondom gezondheid en is de positie van de EU op wereldniveau gewaarborgd."
Hoe kunnen we Nederlands en Europees beleid beter aan elkaar koppelen, indachtig de recente adviezen van de Onderwijsraad en AWTI?
"Het opstellen van een breedgedragen inzet van het aanstaande Nederlandse kabinet, waaronder de te maken afwegingen in het kader van de toekomstverkenning voor onderwijs en wetenschap in 2040. Wat is bijvoorbeeld de optimale verhouding tussen regionale, nationale en Europese onderzoeksagenda’s? Aandachtspunten hierbij zijn;
- Duidelijke aansluiting bij Europees beleid en speerpunten en langdurig inzetten op de voor Nederland belangrijke Europese speerpunten en het vrijmaken van budgetten om dit mogelijk te maken.
- Ruimte maken voor aanvullend (complementair) beleid om eigen nationale speerpunten te kunnen vormgeven die niet per se behoren tot de Europese speerpunten maar wel raakvlakken hebben.
- Voor onderzoek de gehele innovatieketen betrekken, van fundamenteel onderzoek tot toepassing (incl. opschaling).
- Onderwijs duurzaam ontwikkelen dat aansluit op de arbeidsmarkt, met uitwisseling van kwalificaties en van belangrijke speerpunten.
- Afstemming zoeken tussen de aanpalende overlappende beleidsterreinen.
- Bepalen of de huidige subsidie instrumenten goed aansluiten bij de nieuwe strategie.
- Bepaal hoe regio’s naast de Randstad beter kunnen profiteren van EU-beleid.
- Bewaak excellentie van onderzoek en onderwijs en openheid van het kaderprogramma."
Welke bijdragen heeft uw eigen sector te bieden aan Europa?
"De rol en functie van de umc’s in Nederland en Europa is uniek. Het omvat de gehele innovatieketen. Daarnaast zijn de umc’s gewend om inter- en multidisciplinair aan gezondheidsonderwerpen te werken en zo bij te dragen dragen aan de doelstellingen van Europa. Dat blijkt wel uit de deelname binnen Horizon 2020 van de umc’s aan Societal Challenge Health waarbij Nederland de derde plaats inneemt. Ook binnen het huidige kaderprogramma, Horizon Europe, spelen de umc’s een grote rol. Zij dragen direct bij aan de UN Sustainable Development Goals, de gezondheid van mensen, een beter gezondheidsstelsel, het verkleinen van gezondheidsverschillen tussen populaties binnen Europa en zelfs daarbuiten, en het versterken van de Europese economie."
Context
In aanloop naar de Europese Verkiezingen (6 – 9 juni) publiceert Neth-ER wekelijks een schriftelijk interview met vertegenwoordigers, bestuursleden en andere sleutelspelers binnen het Nederlandse kennisveld over Europese kwesties en thema’s. Vorige week sprak Neth-ER met Marcel Levi over hoe Europa zich moet positioneren op het huidige, turbulente, multipolaire wereldtoneel.
