Al 22 jaar impact
Van al het biomedisch onderzoek dat de EU sinds 1998 financierde heeft 95% impact gehad of zal dat spoedig hebben. Dat blijkt uit een evaluatie van het Joint Research Centre (JRC). De studiedienst van de Commissie ondervroeg onderzoekers van alle biomedische projecten gefinancierd door de EU van het vijfde kaderprogramma voor onderzoek & innovatie tot en met Horizon 2020. Meer dan de helft van de projecten heeft al een duidelijke impact gehad. De rest verwacht op zeer korte termijn concrete resultaten te boeken. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om nieuwe behandelingen, patenten of geslaagde klinische proeven. Het vaakst genoemd is de ontwikkeling van nieuwe diagnostische instrumenten.
Succesfactoren breed gedeeld
De studiedienst concludeert dat succesvolle projecten een aantal factoren gemeen hebben. Zo hechten veel onderzoekers belang aan een multidisciplinaire aanpak die het mogelijk maakt om verschillende onderzoeksmodellen te combineren, bijvoorbeeld naarmate de ontwikkeling van een medicijn vordert. Een andere succesfactor is een goede verstandhouding met projectpartners in het buitenland, die specifieke expertise kunnen leveren. De inzet van dierproeven is volgens onderzoekers dikwijls onvermijdelijk dan wel verplicht.
Geen roze wolk
Hoewel het percentage projecten met impact anders doet vermoeden, is impact geen gegeven, concludeert het JRC. Maar liefst 40% van de onderzoekers worstelde om vervolgfinanciering te vinden, en ongeveer 20% van de veelbelovende projecten kreeg überhaupt geen vervolg. Dat is zonde, omdat juist in een tweede fase de onderzoeksbevindingen uitgewerkt kunnen worden. Een andere uitdaging is het vinden van deelnemers aan klinische proeven, met name voor onderzoek naar dementie. Ook het dissemineren van resultaten vinden veel onderzoekers lastig, omdat zij geen valse verwachtingen willen scheppen mocht een spectaculaire bevinding toch geen nieuwe behandeling opleveren. Het JRC pleit daarom voor de inzet van specialisten op het gebied van wetenschapscommunicatie.
Context
Impact is één van de twee criteria voor de toekenning van Europese onderzoeksfinanciering, naast excellentie. Ook in de periode 2021-2027 maakt de EU geld vrij voor gezondheidsonderzoek via Horizon Europe. Met de studie wilde het JRC bekijken wat een project écht innovatief maakt. De bevindingen kunnen deels bepalen waar Horizon Europe haar geld aan besteedt, bijvoorbeeld door te kijken welke onderzoeksmodellen het beste resultaat belooft voor een onderzoeksgebied als dementie. Naast Horizon Europe financiert EU4Health implementatieprojecten op het vlak van gezondheid.
