Duitsland: de wetenschappelijke ‘beste buur’ van Nederland
Er is een nauwe band tussen Nederland en Duitsland op het gebied van onderzoeksprojecten in Europa. Dit blijkt uit een rapport van het Rathenau Instituut dat ze hebben uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap. Ze hebben onderzoek gedaan naar de Nederlandse investeringen in onderzoek en ontwikkelingen in internationale samenwerking. Hierin valt de internationalisering van de Nederlandse wetenschap op. Maar liefst 44% van de academici in Nederland komt uit het buitenland. Dit is een mooie groei: in 2006 was dit nog 25%. Van de internationale academici vertegenwoordigt Duitsland de grootste groep met ongeveer 12%. Daarnaast is 35% van de universitaire studenten in Nederland internationaal, met ook hier Duitsland als hofleverancier. De Nederlandse studenten kiezen op hun beurt het liefst voor een studie in België, het VK, Duitsland en de VS.
O&O investeringen: groei met ruimte voor verbetering
Wat betreft O&O-investeringen bevindt Nederland zich echter nog in de middenmoot, ondanks de positieve trend in de afgelopen jaren. Tussen 2010 en 2022 zijn de Nederlandse O&O- investeringen jaarlijks met ongeveer 5% gestegen. Ter vergelijking was in België de jaarlijkse groei van 10% aanzienlijk hoger. Nederland blijft met een investeringspercentage 2,3% van het bbp onder de Europese doelstelling van 3%. Het rapport kijkt ook naar hoeveel dollar er per capita aan onderzoek wordt besteed. Nederland zit op ongeveer 1.500 dollar per persoon. In Europa wordt Nederland voorbijgestreefd door onze andere buren, België zit namelijk op 2.100 dollar.
Meer onderzoekers, meer diversiteit
Nederland telt ongeveer zes onderzoekers per duizend inwoners, dit resulteert in een achtste plek wereldwijd. Wel wordt het steeds meer divers: 30% van de onderzoekers in Nederland is vrouw. Dit is vergelijkbaar met Duitsland (29,4%) en Frankrijk (29,9%). De koploper van de gendergelijkheid in Europa is Spanje met 41,5%. Toch is Nederland de snelste groeier met een groei van 5% in zes jaar.
Context
Het Rathenau Instituut doet onderzoek naar de impact van wetenschap, technologie en innovatie op de samenleving. Tijdens de Europese Raad van 2002 in Barcelona werd voor het eerst de gezamenlijke ambitie gesteld om tegen 2010 3% van het BBP te investeren in R&D. Tot nu toe heeft de EU de doelstelling nog nooit kunnen bereiken. In november 2024 stelden regeringsleiders voor een derde keer dit doel, dit keer voor 2030. Daarop spraken de onderzoek ministers af zich hieraan te houden. Uit onderzoek blijkt dat achterblijvende investeringen het grootste struikelblok zijn voor de Europese Onderzoeksruimte en het Europees concurrentievermogen.
Mede geschreven door Lotte Kuiper.
