Lage uitgaven
Europese investeringen in onderzoek en innovatie (O&I) zijn te laag ten opzichte van andere grote economieën zoals China en de VS. Dit blijkt uit twee recente rapporten: “A comparative analysis of public R&I funding in the EU, US, and China” en “Shaping the future: EU R&D investments explained”. In 2022 gaf de EU 2,22% van haar bbp uit aan O&I. Dit is lager dan andere wereldspelers zoals Zuid-Korea (4,85%), de VS (3,59%) en China (2,56%). Ook zijn er grote verschillen tussen de EU-lidstaten, waar dit getal tussen de 0,46% en 3,47% varieert.
Mid-tech-midlifecrisis
Zowel de VS als China slagen er beter in om publieke O&I-investeringen aan te vullen met private middelen, mede door hun sterke hightechsector. In Europa is de economie meer geconcentreerd in mid-tech bedrijven zoals de auto-industrie. Hierdoor is de EU afhankelijker van investeringen vanuit de overheid. Dit gebeurt echter niet op een efficiënte manier en de investeringen zijn gefragmenteerd over verschillende programma’s en overheidslagen. Dit is een groot contrast met de VS, waar 96% van de publieke O&I-uitgaven afkomstig zijn uit het federale budget. Ook investeert de EU simpelweg minder publiek geld in O&I dan de VS: in 2021 was dit 24 miljard euro minder.
Meer strategische investeringen
Het rapport doet enkele aanbevelingen. Meer coördinatie op EU-niveau kan fragmentatie tegengaan en schaalvoordelen creëren. Ook is het cruciaal dat de EU voldoende investeert in strategische O&I-sectoren om wereldwijd concurrerend te blijven. Ook moet de EU beleidsmatig onderzoeken of de laatste fases van O&I voldoende ondersteund worden. In deze fase wordt onderzoek omgezet in innovaties die klaar zijn voor de markt. Op lidstaatniveau wordt de Nederlandse aanpak met het Nationaal Groeifonds als noemenswaardig voorbeeld beschreven van een jarenlang investeringsprogramma in O&I. Bij de start van het Kabinet-Schoof is besloten om het Nationaal Groeifonds uit te faseren.
Context
In 2002 spraken de EU-landen af om 3% van hun bbp uit te geven aan onderzoek en innovatie. Dit is echter geen verplichting. Momenteel zijn er maar 4 landen die dit doelhalen. Nederland gaf in 2023 2,23% van haar bbp uit aan O&I. In juli maakt de Commissie naar verwachting haar voorstel voor de nieuwe begroting bekend. Dan wordt ook duidelijk hoe het nieuwe kaderprogramma eruit zal zien. Neth-ER voert momenteel campagne voor het verdubbelen van de Europese investeringen in kennis.
Mede geschreven door Dave Bosch.
