Nieuwe regels, nieuwe vereisten
Nieuwe Europese wetgeving rond copyright versterkt de bescherming van auteursrechten, maar traditionele overeenkomsten met uitgevers van wetenschappelijke publicaties zijn nog niet met de tijd mee, betoogt All European Academies (ALLEA). Volgens de koepel van wetenschappelijke genootschappen, waaronder de KNAW, laten de zogenaamde big deals niet genoeg ruimte aan auteurs om de vruchten te plukken van hun eigen werk. Hierbij denkt ALLEA bijvoorbeeld aan vergoedingen die auteurs onder de nieuwe regels moeten ontvangen, terwijl universiteiten en andere onderzoeksinstellingen juist geld moeten betalen aan de uitgevers.
Nationale en Europese oplossingen
ALLEA ziet vier oplossingen voor het probleem. De EU moet de regels aanpassen, zodat herpublicatie mogelijk is. Ook wil de koepel met het veld een Europees publicatie alternatief zonder winstoogmerk optuigen. Ook raadt ALLEA onderzoeksinstellingen en wetenschappelijke bibliotheken aan om in onderhandelingen met uitgevers goed te kijken naar de Europese wetgeving én om alternatieven te onderzoeken.
Context
ALLEA volgt de Europese ontwikkelingen rond open acces op de voet en lanceerde in maart 2022 een diamond open access-plan. Onderzoeksbibliotheken pleitten in oktober zelfs voor Europese open access-wetgeving. De Europese copyrightrichtlijn was onderwerp van hevige onderhandelingen in het Parlement en de Raad. De European University Association zei bij de uitvoering een oogje in het zeil te willen houden.
