Hoe moet de ERA Act eruitzien?
De Commissie opent een call for evidence over de ERA Act om input te verzamelen. De ERA Act wordt het eerste Europese wetgevend initiatief op onderzoek, dat de resterende uitdagingen voor de volledige uitvoering van de Europese Onderzoeksruimte aanpakt. Om het algemene klimaat voor innovatie te verbeteren, fragmentatie te verminderen en de concurrentiekracht van de EU te vergroten, wil het initiatief ook de R&D-investeringen versterken en deze optrekken naar de doelstelling van 3% van het bbp. De wet moet de zogenaamde ‘vijfde vrijheid’ – het vrije verkeer van onderzoekers, wetenschappelijke kennis en technologie – realiseren. De Commissie wil hiermee de EU aantrekkelijker maken voor toponderzoekers en investeerders, de concurrentiekracht vergroten en de innovatiekloof met andere economische grootmachten dichten. De feedbackperiode loopt tot en met 10 september 2025.
Context
De Europese Onderzoeksruimte (ERA) is een initiatief om een grenzeloze interne markt voor onderzoek, innovatie en technologie te creëren, vastgelegd in artikel 179 VWEU. Tot nu toe is de ERA vooral gebaseerd op vrijwillige samenwerking via onder andere de ERA-beleidsagenda en het O&I-pact. Met de nieuwe ERA Act wil de Europese Commissie voor het eerst wetgeving invoeren om de vijfde vrijheid — het vrije verkeer van onderzoekers, kennis en technologie — te verankeren, zoals aangekondigd in de missiebrief van Ursula von der Leyen aan Commissaris Zaharieva. Het idee sluit aan bij de aanbevelingen van Enrico Letta en Mario Draghi, die pleiten voor minder fragmentatie, betere mobiliteit, een Europees intellectueel eigendomsrecht en het behalen van de 3%-BBP-investeringsnorm.
