21 lidstaten duiden strategisch belang kwantumtechnologie
Door gezamenlijk een kwantumecosysteem te bouwen willen 21 lidstaten Europa de kwantumvallei van de wereld maken. Dat staat in de finale versie van de gezamenlijke verklaring over het strategische belang van kwantumtechnologie voor het wetenschappelijke en industriële concurrentievermogen van de EU. Ook Nederlands sluit zich daarbij aan, werd bekend op een conferentie van het Quantum Flagship initiatief. Dit houdt in dat Europa volgens de ondertekende lidstaten de leidende regio moet worden voor excellentie en innovatie op het gebied van kwantum. Zowel de wetenschap als de industrie moet in dit ecosysteem betrokken worden. De 21 ondertekenaars zijn België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Letland, Nederland, Polen, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië en Zweden.
Actieplan met vijf pilaren
Om de doelstellingen van de verklaring te bereiken werkt de Commissie aan een actieplan dat steunt op vijf pilaren, namelijk: het ondersteunen van startende ondernemingen en mkb’s; investeren in kwantumonderzoek; het vergroten van de pool voor kwantuminvesteringen; het bevorderen van internationale samenwerking; en het zorgen voor effectieve coördinatie op Europees en nationaal niveau. Deze pilaren bouwen voort op de doelstellingen uit de verklaring, waarin lidstaten bijvoorbeeld afspreken om:
- onderzoek en innovatie in kwantumtechnologieën op Europees, nationaal en regionaal beter op elkaar aan te sluiten. Bijvoorbeeld door kwantumstandaarden in te voeren;
- innovatie te bevorderen door de Europese kwantumwaardeketen te verbeteren en veelbelovend kwantumonderzoek te ondersteunen in hun markt toetreden;
- meer overheidsinvesteringen in kwantum te doen;
- meer internationale samenwerking op kwantumgebied;
- een gecoördineerd netwerk van ‘kwantumcompetentieclusters’ te ondersteunen, zowel onderling, als in samenwerking met de Commissie;
- duidelijk vast te stellen welke vaardigheden en opleidingen extra aandacht verdienen voor het opzetten van een EU kwantumecosysteem.
Context
In december 2023 maakten elf lidstaten hun gezamenlijke ambitie bekend om Europa de kwantumvallei van de wereld te maken. Toonaangevende landen en grootinvesteerders op het gebied van kwantumtechnologie, zoals Nederland, Duitsland en Denemarken, waren destijds opvallende afwezigen als ondertekenaars. Nederland publiceerde in 2019 als eerste een nationaal kwantumbeleid en investeerde sindsdien 23,5 miljoen euro in deze opkomende technologie. De kwantumverklaring van de lidstaten sluit aan op het standpunt van de Commissie, die eerder vaststelde dat kwantumtechnologie, samen met halfgeleiders, kunstmatige intelligentie en biotechnologie cruciaal zijn voor de toekomstige concurrentiepositie van de EU. Ook het Europese Defensie Agentschap (EDA) stelde eerder vast dat verhoogde EU-samenwerking in onder meer kwantumtechnologie, cruciaal is voor het behouden van het technologisch overwicht van de EU. Op dit moment loopt er met het Quantum Flagship een programma dat kwantumonderzoek op Europees niveau financiert. Onlangs publiceerde het Flagship zijn New Strategic Research and Industry Agenda, waarin hij pleitte voor het consolideren van fundamenteel onderzoek op het gebied van kwantumtechnologie.
