Een nieuwe visie voor Open Research Europe
In haar nieuwe rapport, “Open Research Europe: Towards a collective open access publishing service”, stelt de Commissie voor om het Open Research Europe-platform (ORE-platform) om te vormen tot een gezamenlijke non-profit open access publicatiedienst. Waar het Europese wetenschappelijke gemeenschap buiten Horizon Europe gebruik van zal kunnen maken. Het rapport introduceert tien principes die de werking van ORE als een collectief ondersteunde dienst moeten begeleiden. Deze principes zijn gericht op het bevorderen van een rechtvaardiger en transparanter publicatiesysteem en benadrukken de noodzaak voor inclusiviteit, duurzaamheid en innovatie. De Commissie wil ook gelijkheid vergroten door het platform kosteloos toegankelijk te maken voor alle onderzoekers. Momenteel is het platform alleen kosteloos voor subsidieontvangers van Horizon 2020 en Horizon Europe. Deze uitbreiding moet ook bijdragen aan beoordelingsmethoden van onderzoeksrapporten volgens open access principes. Twintig onderzoeksorganisaties, waaronder NWO, ondersteunen de uitwerking van dit rapport.
Context
Het Open Research Europe-platform is in december 2020 tot stand gebracht om wetenschappelijke publicaties die voortkomen uit Horizon 2020 en Horizon Europe kosteloos te publiceren. Het platform helpt met het vergemakkelijken om te voldoen aan open access eisen voor onderzoek. Op het platform kunnen wetenschappelijke artikelen worden gepubliceerd door middel van een open en transparant peer-review proces. Volgens de Europese Commissie is buiten het platform slechts 50% van de gepubliceerde artikelen momenteel beschikbaar via open access publicaties. Dit brengt hoge kosten, die doorgaans volgens de Commissie niet altijd transparant zijn, met zich mee voor onderzoeksinstellingen die deze publicaties willen gebruiken. In Raadsconclusies van mei 2023 riepen de onderzoeksministers op tot onmiddellijke en onbeperkte open toegang tot publiek gefinancierd onderzoek en meer steun voor non-profit open access publicatiemodellen.
Mede geschreven door Adjar Waanders.
