Minder geld naar kennis
Voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, presenteerde op 10 juli een aangepast voorstel voor het Meerjarig Financieel Kader (MFK) 2021-2027 en het Europees herstelfonds. Binnen het totaalbudget van 1,074 biljoen euro voorziet Michel 75,9 miljard euro voor Horizon Europe. De eerder voorgestelde top-up van 13,5 miljard euro vanuit het herstelfonds zou behouden blijven, waarbij het totaalbudget voor het programma 89,4 miljard euro bedraagt. De Europese Commissie presenteerde afgelopen mei haar aangepast budgetvoorstel, waarin zij nog een totaalbedrag van 94,4 miljard euro voor Horizon voorzag. Wat Erasmus betreft, blijft Michel bij het bedrag wat hij in februari ook al voorstelde, namelijk 21,2 miljard euro. Ook dit is lager dan het bedrag wat de Commissie in mei voorstelde, namelijk 24,6 miljard euro. Voor Erasmus wordt geen extra geld uit het Europees herstelfonds voorzien.
Kennissector reageert verbolgen
De kennissector reageerde in mei al teleurgesteld over de bedragen voorzien voor kennis. Met de door Michel voorgestelde bedragen die nóg lager uitvallen, is dat dan ook nu niet anders.Ook binnen het Europees Parlement en de Europese Commissie klinkt de roep om meer budget.
Hahn laat van zich horen op Twitter
Vanuit de Europese Commissie geeft Eurocommissaris Johannes Hahn, verantwoordelijk voor Begroting en Administratie, al snel via Twitter aan dat de Commissie het voorstel grondig zal analyseren. Het voorstel is volgens hem een goede basis voor de onderhandelingen. Hahn geeft echter expliciet aan dat de kortingen op onder andere Erasmus en Horizon niet stroken met de ambities van de Commissie.
ERC ziet het met lede ogen aan
De Wetenschappelijke Raad van de European Research Council (ERC) laat in een statement weten zich niet voor te kunnen stellen dat de Europese regeringsleiders dit voorstel zullen goedkeuren, op een moment dat deze zelfde leiders tegelijkertijd vertrouwen op de expertise en toewijding van Europese onderzoekers in de strijd tegen de coronacrisis en andere, toekomstige maatschappelijke uitdagingen. De Raad geeft aan dat ze, net als veel anderen, met lede ogen aanziet dat de ambities voor Horizon Europe keer op keer lijken af te nemen. Mocht het voorstel worden aangenomen, dan betekent dit dat er voor het eerst geen verhoging van het EU-budget voor onderzoek en innovatie zou plaatsvinden. De ERC roept de regeringsleiders dan ook op om in te zetten op een gebalanceerd budget, waarbij ook het evenwicht tussen fundamenteel, excellentie-gedreven onderzoek enerzijds en de meer toegepaste, missie-gedreven aanpak anderzijds van cruciaal belang is. Alleen zo kan Europa zich klaarmaken voor de duurzame en digitale transitie en de concurrentie op wereldniveau aangaan.
EP roept regeringsleiders op tot beter voorstel
De onderhandelaars van het Europees Parlement zijn het niet eens met de voorgestelde extra bezuinigingen op de meerjarenbegroting en dringen er bij de Europese Raad op aan om de tekst, zoals die nu voorligt te verbeteren. Het EP verwelkomt het feit dat Michel het herstelfonds, zowel qua budget als samenstelling, niet heeft veranderd ten opzichte van het Commissievoorstel, en vraagt dan ook de Raad om hieraan niet te tornen. Ook is ze positief over Michels voorstel om 30% van het budget te investeren in klimaat-gerelateerde projecten. Echter, ze vindt de bezuinigingen op het MFK onacceptabel, zeker niet omdat dit ten koste gaat van een aantal cruciale programma’s zoals Horizon en Erasmus. Het druist hiermee dan ook in tegen eerdere standpunten van het EP. Ook uit ze kritiek op de voorstellen rond de inkomsten, zo vindt het systeem van ‘rebates’ achterhaald en wil ze duidelijke afspraken en deadlines wat de eigen inkomsten betreft. Tot slot wijst ze op de rol van het EP in de onderhandelingen; zo zal ze een MFK-voorstel alleen goedkeuren als ze tevreden is met het totaalbudget, de eigen inkomsten en het herstelpakket.
Koepels vragen meer geld voor kennis; teleurstelling alom op Twitter
15 Europese koepels van universiteiten en hogescholen hebben naar aanleiding van het nieuwe budgetvoorstel opnieuw gezamenlijk een oproep gelanceerd aan de Europese instellingen om het budget voor onderzoek, innovatie en onderwijs te verhogen. De oproep werd onder andere ondertekend door een aantal allianties uit het Europese Universiteiten-initiatief, zoals ECIU (met o.a. de Universiteit Twente), Aurora (met o.a. de VU), maar ook door koepelorganisaties als LERU, CESAER, EUA, the Guild, Coimbra en UAS4Europe, waar het Nederlandse hogescholenverband UASNL deel van uitmaakt. Net zoals in mei maken de koepels zich opnieuw zorgen om zowel de hoogte van het budget, alsook de budgetverdeling binnen de programma’s. Zo zouden succesvolle initiatieven onder pijler 1 zoals MSCA en ERC een budgetvermindering van minstens 3% tegemoet zien. Ook wijzen ze op het teleurstellende bedrag voorzien voor Erasmus, dat haast in het niets lijkt te vallen ten opzichte van de eerdere plannen voor verdubbeling of zelfs verdriedubbeling van het budget. De koepels roepen de Europese instellingen dan op tot voldoende budget, het faciliteren van interdisciplinaire samenwerking, tijdige associatie van niet-EU partners en een holistische aanpak van het herstelfonds. Daarnaast wijzen ze ook op de rol die de lidstaten te spelen hebben, onder andere door voldoende nationale investeringen in onderzoek en innovatie.
Tot slot uitten de verschillende kenniskoepels ook hun teleurstelling en frustratie individueel en via Twitter.
Ook EARTO vindt budgetverlaging een verkeerd signaal
In een open brief aan Commissievoorzitter Michel wijst de European Association of Research and Technology Organisations (EARTO) erop dat de voorgestelde verlaging van 5 miljard voor Horizon een verkeerd signaal is in de huidige economische crisis. Juist door nu technologie-intensieve sectoren te ondersteunen, en dankzij publieke middelen ook publiek-private samenwerkingen te bevorderen, zullen Europese programma’s en initiatieven zoals Horizon Europa, de Green Deal en het nieuwe EU-industriebeleid innovatie mogelijk maken voor industrieën en bedrijven in heel Europa. De koepel wil dan ook dat in het volgende MFK publiek-private cofinanciering wordt gestimuleerd en dat lang bestaande partnerschappen zoals Joint Technology Initiatives, maar ook EIT KICS, CPPP’s hierbij extra zullen worden ondersteund. Ook vraagt ze om minstens 60% van het totaalbudget van Horizon te besteden binnen pijler twee van het programma. De koepel wijst erop dat zowel het lagere budget voor Horizon, maar ook de voorgestelde kortingen op Digital Europe en defensie contraproductief zullen uitwerken in het bereiken van EU-doelstellingen rond digitalisering en economische soevereiniteit. Naast haar oproep voor een verhoging van het Europees budget voor deze programma’s, wijst EARTO ook op de belangrijke rol die de lidstaten op nationaal en regionaal niveau te spelen hebben; zo vindt ze het de hoogste tijd om werk te maken van de doelstelling om 3% van het BBP in onderzoek en innovatie te investeren.
