05 november 2024
Zaharieva overleeft hoorzitting: wat belooft zij aan het Parlement?
Annabel Hoven
Beleidsmedewerker
Stel uw vraag
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
05 november 2024
Beleidsmedewerker
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
Ekaterina Zaharieva, kandidaat-commissaris voor startups, onderzoek en innovatie, kan weer op adem komen nadat ze haar hoorzitting heeft overleefd. Ze belooft een onafhankelijk en vereenvoudigd kaderprogramma met een ambitieus budget en gerichte prioriteiten. Ook staan private investeringen en nieuwe wetgeving inzake de Europese Onderzoeksruimte en innovatie hoog op haar agenda. Neth-ER geeft de belangrijkste beloftes uit haar hoorzitting weer.
Het nieuwe kaderprogramma (KP10) moet onafhankelijk blijven en een ambitieus budget en gefocuste prioriteiten hebben. Dit belooft Ekaterina Zaharieva, kandidaat-commissaris voor startups, onderzoek en innovatie, aan het Parlement. Zaharieva kan nu weer naar adem happen nadat ze haar hoorzitting heeft doorstaan. Tijdens de drie uur durende bevraging presenteerde de kandidate haar vijf prioriteiten indien het Parlement haar aanvaart als commissaris. Eén van deze vijf punten is een eenvoudiger kaderprogramma met duidelijkere prioriteiten. Zes clusters met vijftien prioriteiten betekent wezenlijk geen prioriteiten, aldus de kandidate. Om deze prioriteiten beter te stellen, geeft Zaharieva aan dat het Draghi-rapport leidend zal zijn.
Het versimpelen van het KP gaat niet alleen over de strategische prioriteiten, maar ook het vergemakkelijken van de aanmeldprocedure. Deze versimpeling is volgens Zaharieva de eerste grote stap en hier wil ze al werk van maken in het huidige programma. Zo geeft ze aan voorstander te zijn van blinde en two-stage evaluaties om te zorgen dat het programma meer kandidaten kan bereiken. Zaharieva maakt hierbij ook de belofte om op werkbezoek te gaan bij alle lidstaten om in gesprek te gaan met onderzoekuitvoerende organisaties en zo ook steun te krijgen van de nationale regeringen.
Het behalen van de 3% investeringsnorm in onderzoek en innovatie vormt ook een hoofdpunt voor Zaharieva. Door middel van het Europees Semester en de nieuwe European Research Area Act moet de EU met haar lidstaten zich hercommitteren aan de 3%. Net zoals Draghi in zijn rapport aangaf, geeft Zaharieva aan dat Europa hier vooral achteroploopt qua private investeringen. Zaharieva wil hiervoor zo snel mogelijk in gesprek gaan met het mkb, startups en scale-ups om dit te verzekeren en hun deelname aan Horizon Europe te verbeteren. Dit ook door een consultatie voor een strategie omtrent startups en scale-ups in het begin van 2025. Ook hier herhaalt de kandidate nogmaals dat voor deze spelers versimpeling cruciaal is, crucialer dan een vergroot budget.
De beloofde Europese Onderzoeksruimte (ERA) Act ligt ook dicht aan het hart van Zaharieva. Niet alleen is deze cruciaal om de 3% te behalen, maar ook om onderzoekstalenten aan te trekkenen en te behouden. Volgens de kandidate kunnen we zo veel investeren en versimpelen maar zonder de juiste talenten kan de EU niet de juiste impact maken. Academische vrijheid binnen de ERA is hier cruciaal voor, aldus Zaharieva. De Act moet ook bijdragen aan de genderbalans in de onderzoekssector. Hiervoor wil ze in haar eerste honderd dagen ook in dialoog met vrouwen en jonge onderzoekers. De Act moet ten laatste in 2026 op tafel liggen.
O&I-inspanningen in sleuteltechnologieën moeten volgens de kandidate ook beter gecoördineerd worden en een boost krijgen. Hier benoemt Zaharieva specifiek de gebieden van kunstmatige intelligentie (AI), levenswetenschappen en geavanceerde materialen. Ook is Zaharieva niet vies van dual-use, al valt dit niet direct binnen haar portefeuille. Ze geeft aan dat het KP haar focus op civiele toepassingen moet behouden, maar dat we tegelijkertijd ook moeten beseffen dat veel civiel onderzoek een onderliggende dual-use dimensie heeft, zoals ook het Heitor-rapport aangeeft. Wel geeft ze aan dat de toekomst van dual-use in het KP verder besproken moet worden met het veld.
Als genodigde commissie kon ook de CULT-commissie een vraag stellen omtrent de link tussen de onderzoek en innovatie en onderwijs. Zaharieva gaf aan al een goed gesprek gehad te hebben met Roxana Mînzatu als kandidaat uitvoerend vicevoorzitter voor mensen, skills en paraatheid. Zaharieva stelt dat zonder kwalitatief onderwijs er ook geen impactvol onderzoek kan ontstaan en dat deze synergie zeer belangrijk is. De kandidate geeft aan dat ze binnen haar portefeuille vooral kan en wil bijdragen aan het onderzoek dat wordt uitgevoerd door de Europese Universiteiten. Daarbij wil ze ook zorgen voor financiële duurzaamheid voor deze allianties. Toch kon ze nog geen beloftes maken over een eventuele bijdrage vanuit het KP.
De Parlementscommissie voor onderzoek (ITRE) ondervroeg Ekaterina Zaharieva als kandidaat-commissaris met ook de commissie voor onderwijs (CULT) als extra genodigde. Nu de hoorzitting voorbij is, zal ITRE als verantwoordelijke commissie een oordeel vellen over Zaharieva. Gebaseerd op hun advies maken de voorzitters van de Europese fracties samen met de Roberta Metsola, voorzitter van het Parlement, een evaluatie van alle kandidaten. Deze worden naar verwachting gepubliceerd op 21 november. Naar huidige verwachting zal het gehele Parlement dan tijdens de plenaire zitting van 25 tot 28 november stemmen over de hele Commissie. Roxana Mînzatu, kandidaat uitvoerend vicevoorzitter voor mensen, skills en paraatheid zal ondervraagd worden op 12 november.
Copyright foto: © European Union 2024 - Source : EP