Raad onderstreept het belang van synergieën
Synergieën tussen de Europese Structuur- en Investeringsfondsen (ESIF) en de Europese onderzoeks- en innovatie Kaderprogramma’s zijn belangrijk voor alle lidstaten. Dat geldt voor het behalen vanOnderzoek en Innovatie (O&I) criteria op zowel nationaal, regionaal als lokaal niveau. Dat stelt de Raad in zijn conclusies over het rapport van de Europese Rekenkamer over de implementatie van de synergieën tussen Horizon 2020 en de ESIF. De Raad verwelkomt de aanbevelingen van de Rekenkamer en nodigt de Commissie uit om de aanbevelingen mee te nemen in de ontwikkeling van nieuw beleid.
Wettelijke verduidelijking en betere samenwerking
De implementatie van synergieën moet versterkt worden, stelt de raad. De Raad nodigt zodoende de Commissie uit om met de lidstaten samen de implementatie van synergieën te versimpelen. Ook moeten wettelijke onduidelijkheden opgehelderd worden. Verder verwelkomt de Raad de aanbeveling van de Rekenkamer om de samenwerking te verbeteren tussen instanties die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling en implementatie van Horizon Europe en ESIF projecten. De Raad noemt de Europese onderzoeksruimte (ERA) als een plek om de instanties bij elkaar te brengen.
Meer efficiëntie door synergieën
De Raad noemt ook andere aanbevelingen zoals het belang van synergieën in slimme specialisatie strategieën. Zo benut mende investeringen in O&I maximaal. Tevens vindt de Raad dat de unieke kenmerken en doelen van het cohesiebeleid gerespecteerd moeten worden. Ook is de Raad het eens met de Rekenkamer over de potentie van de Seal of Excellence en ziet daarom graag efficiënter gebruik van het initiatief terug. Bijvoorbeeld door instanties beter op de hoogte brengen van datagegevens van Seal of Excellence projecten.
Context
Horizon Europe en ESIF zijn de belangrijkste instrumenten van de EU ter ondersteuning voor onderzoek en innovatie. Respectievelijk investeren deze programma’s 95,5 miljard euro en 56 miljard euro in O&I. In de periode 2014-2020 introduceerde de Commissie voor het eerst een rechtskader om synergieën tussen de twee programma’s tot stand te brengen. Voor de periode 2021-2027 wordt er nog meer aandacht aan besteed, onder andere met een Annex speciaal gewijd aan synergieën binnen de Horizon Europe-Verordening en speciale regels die het praktiseren van synergieën moeten verbeteren. De Europese Rekenkamer bracht in 2022 een rapport uit dat de implementatie van de synergieën beoordeeld. Hierin stelde de Rekenkamer onder andere dat neerwaartse synergieën niet goed worden geïmplementeerd en dat de regelgeving tussen H2020 en ESIF niet goed op elkaar is afgesteld. Ook erkende de rekenkamer de waarde van slimme specialisatie en de Seal of Excellence. Slimme specialisatie strategieën zijn innovatiestrategieën voor ESIF projecten om een concurrentievoordeel op te bouwen door te focussen op de sterke punten van onderzoek en innovatie die aansluiten bij de behoeften van de desbetreffende regio. Met de Seal of Excellence kunnen projecten die geen financiering ontvingen in Horizon Europe, maar wel boven de drempelwaarde scoorden, hun project alsnog via ESIF (of andere nationale fondsen) financieren.
Mede geschreven door Lieve Dessing.
